Bạn có biết rằng bã mía tưởng chừng sẽ phải bỏ đi lại có thể trở thành nguyên liệu tuyệt vời để trồng cây tại nhà không? Thay vì vứt bỏ chúng, bạn hoàn toàn có thể tận dụng chúng bằng cách ủ bã mía trồng cây vừa đơn giản vừa hiệu quả ngay tại nhà. Cùng Hunufa Compostable khám phá quy trình ủ bã mía đúng cách để biến chúng thành phân bón hữu cơ tốt nhất cho cây trồng ngay tại nhà nhé!
Bã mía là gì? Đặc điểm của bã mía
Bã mía còn gọi là xác cây mía, là phần xơ còn lại sau khi ép để lấy nước. Phần bã có màu vàng nhạt, trắng ngà, hoặc tím nhạt tùy thuộc vào loại cây mía ban đầu. Bã mía được giữ lại để tái sử dụng làm nguyên liệu sản xuất ống hút hữu cơ, phân bón, hoặc chất đốt sinh học. Việc tái sử dụng bã mía giúp giảm thiểu chất thải và góp phần bảo vệ môi trường.
Đặc điểm của bã mía
Về bản chất vật lý, bã mía là phần xơ còn lại có dạng sợi thô, nhẹ, độ ẩm cao, dễ phân hủy trong môi trường tự nhiên. Kết cấu xốp và không nhất giúp bã mía có khả năng giữ nhiệt và dễ ép thành khuôn trong sản xuất vật liệu.
Về bản chất hóa học, bã mía chủ yếu là xenlulozơ chiếm đến 40-50%, ngoài ra còn có một lượng nhỏ protein, sáp và khoáng chất. Bã mía có thể trở thành vật liệu bị đốt cháy, tạo ra các chất CO2, H2O, và phần Tro chứa khoáng chất như silica, kali, canxi,…
Hướng dẫn cách ủ bã mía trồng cây làm phân hữu cơ tại nhà
Để ủ bã mía làm phân bón thì bạn cần chuẩn bị đủ nguyên vật liệu cần thiết và làm theo các bước chi tiết sau đây:
Chuẩn bị vật liệu để ủ bã mía
Thu gom bã mía và làm sạch bã mía thật kỹ để loại bỏ tạp chất, bụi bẩn bên trong. Bạn có thể đem bã mía đi phơi khô dưới ánh nắng trực tiếp trong khoảng 2-3 ngày nếu muốn bảo quản lâu dài.
Ngoài ra bạn cần bổ sung thêm phân bón NPK 5-10-3, vôi bột, phân super lân, vi sinh ủ phân để thúc đẩy quá trình phân hủy. Chuẩn bị thêm dụng cụ ủ phân như xẻng, cuốc, thùng đựng, tấm bạt để quá trình diễn ra trọn vẹn nhất. Chú ý khi tìm các nguyên liệu nông nghiệp, bạn cần chọn nơi uy tín và đảm bảo chất lượng để tiến hành giai đoạn ủ.
Nghiền nhỏ bã mía
Dùng kéo hoặc dao cắt bã mía thành các đoạn dài vừa đủ khoảng 5cm giúp quá trình phân hủy diễn ra nhanh hơn. Nếu để bã mía quá dài sẽ khó bị phân hủy và quá nhỏ sẽ dễ bị nén chặt, thiếu oxi. Sau khi cắt xong, bạn nên phơi khô lại nếu bã còn quá ẩm.
Trộn bã mía
Sau khi nghiền nhỏ, bạn trộn bã mía với các nguyên liệu đã chuẩn bị như phân NPK 5-10-3 (khoảng 1–2kg/100kg bã mía), 0.5kg vôi bột, 1kg super lân và 1–2 gói vi sinh ủ phân. Dùng xẻng hoặc cuốc để trộn đều các thành phần, đảm bảo bã mía được phân bố đều chất dinh dưỡng. Việc trộn đúng tỉ lệ giúp tăng hiệu quả phân hủy và giảm mùi hôi khi ủ.
Tiến hành ủ bã mía thành phân bón
Sau khi trộn đều, đổ hỗn hợp vào thùng đựng, phủ kín bằng tấm bạt để chống mưa. Để nơi khô ráo, thoáng mát và giữ nhiệt độ ủ khoảng 35–45 độ C. Thời gian ủ kéo dài từ 30–45 ngày tùy điều kiện thời tiết, trong đó cứ 7–10 ngày đảo trộn một lần bằng xẻng giúp oxy hóa, thúc đẩy quá trình phân hủy hữu cơ.
Bón phân bã mía xung quanh cây và quan sát cây
Khi hỗn hợp đã chuyển sang màu nâu sẫm, bạn có thể dùng chúng để đem bón. Dùng xẻng rải phân bón quanh gốc cây, cách gốc khoảng 10–15cm. Sau khi bón cho cây, tưới một ít nước để giữ độ ẩm, theo dõi cây từ 7–14 ngày, bạn sẽ thấy lá xanh tốt và cây phát triển rõ rệt hơn nhờ nguồn hữu cơ từ bã mía.
Vì sao nên ủ bã mía để trồng cây tại nhà?
Nhắm vào hiện trạng bảo vệ môi trường của người dân, việc tái sử dụng các chất thải nông nghiệp như bã mía càng trở nên quan trọng và là giải pháp hữu ích, bền vững.
Việc ủ bã mía để trồng cây tại nhà giúp bạn tạo ra nguồn phân bón hữu cơ giàu chất dinh dưỡng mà còn cải thiện cấu trúc đất trồng, giúp cây tươi tốt và môi trường thêm xanh.
Lí do vì sao nên ủ bã mía trồng cây tại nhà:
- Giàu dinh dưỡng hữu cơ: Hàm lượng xenlulozơ và lignin trong bã mía cao, cung cấp nguồn hữu cơ tự nhiên cho cây trồng.
- Tái sử dụng hiệu quả: Giảm khối lượng rác thải nông nghiệp, tận dụng triệt để nguồn nguyên liệu sẵn có.
- Cải thiện đất trồng: Giúp đất tơi xốp, thông thoáng và giữ ẩm tốt hơn nhờ lượng mùn sinh ra khi phân hủy.
- Giữ nước và hạn chế xói mòn: Đặc biệt phù hợp cho vùng đất khô cằn hoặc thiếu độ ẩm để trồng trọt.
Yếu tố ảnh hưởng đến quá trình ủ bã mía trồng cây
Độ ẩm ủ
Độ ẩm là yếu tố quan trọng quyết định tốc độ phân hủy của bã mía trong quá trình ủ. Nếu độ ẩm quá thấp, vi sinh vật không đủ nước để hoạt động, và ngược lại, nếu độ ẩm quá cao sẽ gây mùi hôi. Bạn cần thường xuyên kiểm tra và điều chỉnh độ ẩm trong suốt thời gian ủ.
Thời gian ủ
Thời gian ủ bã mía ảnh hưởng đến mức độ chuyển đổi thành phân hữu cơ hiệu quả cho cây. Thời gian ủ kéo dài từ 30 đến 90 ngày tùy vào điệu kiện môi trường và phương pháp ủ. Ủ càng lâu, bã mía càng mục và giàu dinh dưỡng hơn. Tuy nhiên, cần đảm bảo đủ điều kiện thông thoáng để tránh tình trạng thối rữa.
Nhiệt độ ủ
Nhiệt độ tối ưu trong quá trình ủ hiếu khí thường dao động từ 40–60 độ C. Nếu nhiệt độ quá thấp, quá trình phân giải diễn ra chậm, còn nếu nhiệt độ quá cao, có thể tiêu diệt vi sinh vật có lợi. Do đó, cần kiểm soát và đảo trộn đều để nhiệt độ duy trì ổn định.
Công dụng nổi bật khác từ bã mía
Làm ống hút bã mía
Đặc biệt ở đây bã mía được tái chế để tạo thành ống hút bã mía, đây là một loại ống hút sinh học thân thiện với môi trường. Sự kết hợp giữa sợi xơ tự nhiên, độ bền cơ học vừa đủ, không bị thâm nước, có thể phân hủy trong tự nhiên mà không để lại vi nhựa.
Làm tô, hộp bã mía dùng 1 lần
Tô, hộp bã mía là sản phẩm được sản xuất từ bã mía đã xử lý và ép định hình ở nhiệt độ cao, không chứa nhựa độc hại. Sản phẩm chịu được nhiệt độ nóng và lạnh, được sử dụng thay cho hộp xốp, và các loại hộp nhựa khác.
Vật liệu bắt lửa
Bã mía khô có thể tận dụng làm chất đốt sinh khối nhờ chứa hàm lượng xenlulozơ cao. Khi bã mía được ép và được phơi khô, bã mía trở thành nguyên liệu lý tưởng cho lò đốt, bếp củi sinh học, vừa tiết kiệm nhiên liệu hóa thạch vừa tận dụng hiệu quả vật liệu nông nghiệp.
Bã mía không chỉ dùng để trồng cây mà còn để làm nhiều đồ dùng hữu ích như hộp bã mía, ống hút bã mía, ly bã mía, khay bã mía và các vật dụng bã mía khác. Hy vọng những chia sẻ trên mà Hunufa Compostable cung cấp trở thành nguồn thông tin hữu ích cho bạn tham khảo.